«Τι πρέπει να κάνω σήμερα;», «Τι ώρα είναι η πρώτη μου συνάντηση;», «Τι να μαγειρέψω;».
Όλοι μιλάμε στον εαυτό μας, είτε από μέσα μας είτε δυνατά. Η διαδικασία λέγεται αυτοσυζήτηση. Και σύμφωνα με τον Tom Brinthaupt, PhD, ερευνητή αυτοομιλίας και καθηγητή ψυχολογίας, είναι πολύ φυσικό: Αρχίζουμε να το κάνουμε ως παιδιά, συνήθως φωναχτά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, και σταδιακά το μεγαλύτερο μέρος της εξωτερικής μας συζήτησης γίνεται εσωτερικός διάλογος.
Γιατί το κάνουμε; Οι ειδικοί θεωρούν ότι μιλάμε στους εαυτούς μας για να αυτορυθμιστούμε -να δημιουργήσουμε λίστες υποχρεώσεων, να θέτουμε στόχους και να παρακολουθούμε τα συναισθήματα- αλλά δεν είναι απολύτως σίγουροι. Σύμφωνα με τον Brinthaupt, αναδυόμενες έρευνες υποδηλώνουν ότι κοινωνικά απομονωτικές καταστάσεις, όπως το να είσαι μοναχοπαίδι και η καραντίνα, μπορούν να αυξήσουν τη συχνότητα της αυτοομιλίας.
Παραδόξως, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η παρατήρηση κάποιου άλλου να μιλά στον εαυτό του μπορεί να δημιουργήσει σύνδεση. «Σου δίνει κάπως ενσυναίσθηση [για αυτούς]», λέει η Brinthaupt. Οι ερευνητές δοκίμασαν αυτή τη θεωρία προγραμματίζοντας ρομπότ να κάνουν δυνατά αυτοομιλία (όπως να λένε «Α, πρέπει να το κάνω αυτό» ή «Α, ίσως θα έπρεπε να κάνω το άλλο») και ανακάλυψαν ότι όταν οι άνθρωποι βλέπουν ένα ρομπότ να μιλάει στον εαυτό του, αισθάνονται πιο άνετα.
ΤΑ 4 ΕΙΔΗ ΑΥΤΟ-ΟΜΙΛΙΑΣ
Αφού συνέλεξαν δεδομένα από εκατοντάδες ανθρώπους, ο Brinthaupt και η ερευνητική του ομάδα παρατήρησαν τέσσερις κοινές κατηγορίες αυτοομιλίας: αυτοδιαχείριση, κοινωνική αξιολόγηση, αυτοενίσχυση και αυτοκριτική.
Η αυτοδιαχείριση είναι η χρήση της αυτοομιλίας για να γίνουν τα πράγματα. Είναι όταν λέμε πράγματα όπως: «Τι πρέπει να κάνω σήμερα;» «Τι ώρα είναι η πρώτη μου συνάντηση;» «Τι να μαγειρέψω;» κ.λπ. Θα μπορούσες επίσης να συμμετάσχεις σε ομιλία αυτοδιαχείρισης -εσωτερικά ή εξωτερικά- προσπαθώντας να επιδιορθώσεις τον υπολογιστή σου (π.χ. «Θα τον επανεκκινήσω πρώτα», «Χρειάζεται να ενημερώσω το λογισμικό μου;» «Θα πρέπει να απευθυνθώ στο IT;» και τα λοιπά.).
Η κοινωνική αξιολόγηση είναι όταν επαναλαμβάνουμε μια συνομιλία ή κάνουμε πρόβες τι σκοπεύουμε να πούμε σε κάποιον. Η Brinthaupt λέει ότι μπορεί να μας βοηθήσει να επεξεργαστούμε ό,τι έχει συμβεί και να προετοιμαστούμε για αυτό που θα ακολουθήσει. Και υποψιάζεται ότι τα άτομα με κοινωνικό άγχος μπορεί να εμπλακούν περισσότερο σε αυτό το είδος αυτοσυζήτησης.
Η αυτοενίσχυση περιλαμβάνει τα πράγματα που λέμε στον εαυτό μας όπως: «Καλή δουλειά», «Αυτό λειτούργησε» ή «Χαίρομαι που το είπα αυτό». «Είναι όταν χαϊδεύουμε λεκτικά τον εαυτό μας στην πλάτη», λέει η Brinthaupt.
Η αυτοκριτική είναι ο λόγος που είναι επικριτικός, όπως: «Είμαι τόσο ηλίθιος -γιατί το είπα αυτό;». Σύμφωνα με τον Brinthaupt, οι αναδυόμενες έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν άγχος ή κατάθλιψη τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα κριτικής αυτοομιλίας.
Οι ερευνητές επί του παρόντος προσπαθούν να καταλάβουν τι σημαίνει αν χρησιμοποιείς το πρώτο, το δεύτερο ή το τρίτο πρόσωπο κατά τη διάρκεια της αυτοομιλίας. Αλλά ο Brinthaupt εικάζει ότι οι τελειομανείς μπορεί να έχουν μεγαλύτερη τάση να χρησιμοποιούν δεύτερο πρόσωπο στη συνομιλία τους με τον εαυτό τους (π.χ. «Δεν έπρεπε να το είχες κάνει αυτό») -σαν να υπάρχει ένας εσωτερικός γονέας που τους λέει τι να κάνουν.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΑΛΕΤΕ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΣΥΜΦΙΛΙΑ
Κάθε είδος αυτοομιλίας είναι πολύτιμη, αλλά όσο λιγότερη αυτοκριτική, τόσο το καλύτερο. Για να την ελαχιστοποιήσεις ο Charlynn Ruan, PhD, κλινικός ψυχολόγος, προτείνει να κάνεις τρία απλά (αλλά όχι πάντα εύκολα) βήματα: Απόκτησε επίγνωση των σκέψεών σου, διαμόρφωσέ τις ξανά και επανάλαβε.
Απόκτησε επίγνωση των σκέψεων. Ο Ruan λέει ότι το να γνωρίζεις τις σκέψεις σου σε βοηθά να τις αλλάξεις. Για παράδειγμα, αν χύσεις κάτι, μπορεί να σκεφτείς αμέσως, «Ουφ, είμαι τόσο αδέξιος, χωρίς να το συνειδητοποιώ». Κάνε μια παύση σε αυτές τις αντιδραστικές σκέψεις για να δεις τί πραγματικά σκέφτεσαι για εσένα. Το να κρατάς ημερολόγιο ή το να κάνεις διαλογισμό μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αποκάλυψη του εσωτερικού σου διαλόγου.
Διαμόρφωσε ξανά τις σκέψεις σου. Όταν παρατηρείς μια κριτική σκέψη (π.χ. «Είμαι τόσο αδέξιος») επίλεξε μια πιο συμπονετική και ουδέτερη δήλωση: «Είμαι άνθρωπος και μερικές φορές ρίχνω πράγματα».
Επανάλαβε τη διαδικασία. Πολλές αυτοκριτικές σκέψεις είναι έντονα ενσωματωμένες στον εγκέφαλό μας -σε νευρικές οδούς που συνήθως δημιουργούνται κατά την παιδική ηλικία. Η εκ νέου «καλωδίωση» αυτών των κυκλωμάτων απαιτεί χρόνο και προσπάθεια, γι’ αυτό να έχεις συμπόνια και υπομονή με τον εαυτό σου σε όλη τη διαδικασία.
