Είσαι από αυτούς που χρειάζονται αρκετές ημέρες για να εγκλιματιστούν στο τοπίο των διακοπών ή χαλαρώνεις αμέσως; Αναρωτιόμαστε αν υπάρχει ιδανική διάρκεια διακοπών, ώστε να προλάβεις να χαλαρώσεις και να επιστρέψεις ανανεωμένος.
Ξέρω ανθρώπους που τους παίρνει μία ολόκληρη εβδομάδα για να ηρεμήσουν και να μπουν σε mood διακοπών κι άλλους που την τελευταία μέρα στο γραφείο είναι κιόλας πανευτυχείς. Το να μπορέσεις να χαλαρώσεις και να απολαύσεις τις διακοπές σου πολλές φορές έχει να κάνει με το άγχος που σχετίζεται με τις υπερβολικά υψηλές προσδοκίες σου.
Δεν φταίει όμως πάντα αυτό. Εμπλέκονται κι άλλοι παράγοντες, όπως η ιδιοσυγκρασία του ατόμου, οι συνθήκες στη ζωή μας τη συγκεκριμένη περίοδο, οι συνθήκες στον προορισμό των διακοπών, ο φόρτος της εργασίας – για παράδειγμα ένας εργαζόμενος με burnout θέλει τον δικό του χρόνο για να προσεγγίσει την τόσο πολύτιμη γι’ αυτόν χαλάρωση.
Τι σημαίνει χρόνος προσαρμογής;
«Από την κίνηση στη στασιμότητα των διακοπών, θέλεις μερικές μέρες για να προσαρμοστείς», έχει πει στο OW ο ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής Ιάσων Ψιάχος. «Είμαστε άνθρωποι. Δεν έχουμε διακόπτες on και off. Ακόμη και το σώμα μας θέλει χρόνο να προσαρμοστεί σε κάθε νέα κατάσταση».
Πρόσφατα, έλειψα μία εβδομάδα από τη δουλειά. Κατάφερα να χαλαρώσω και να κοιμηθώ καλά μόλις 2 μέρες προτού επιστρέψω ξανά στο γραφείο. Δεν συμβαίνει πάντοτε αυτό και σίγουρα δεν είναι ο κανόνας, αναρωτιέμαι όμως αν η επιστήμη έχει τοποθετηθεί αρμοδίως. Αν υπάρχει δηλαδή κάποια ιδανική διάρκεια διακοπών που μπορεί να μας εξασφαλίσει ότι θα προσκομίσουμε τα οφέλη τους και πόσες τελικά μέρες χρειάζονται για να μπορέσουμε να χαλαρώσουμε.
Υπάρχει ιδανική διάρκεια διακοπών;
Με μια πρόχειρη έρευνα, διαπίστωσα ότι οι βασισμένες στα επιστημονικά δεδομένα απαντήσεις δεν ταυτίζονται, αλλά τουλάχιστον έχουν έναν κοινό παρονομαστή: Χρειάζονται τουλάχιστον 2-3 μέρες για να εγκλιματιστούμε και να αποβάλλουμε τον όποιο εκνευρισμό και από 8 έως 13 ημέρες για να μπορέσουμε να ευχαριστηθούμε τις διακοπές μας.
Πιο συγκεκριμένα, μια μελέτη του 2013 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Happiness Studies διαπίστωσε ότι τα οφέλη των διακοπών σε ψυχή και σώμα ξεκινούν σχεδόν αμέσως. «Κατά τη διάρκεια των διακοπών, η υγεία και η ευεξία βελτιώνονται αρκετά γρήγορα, συχνά μόλις 2 ημέρες αφότου ξεκινήσουν», δήλωσε η Jessica de Bloom, επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης. Τα θετικά αποτελέσματα βρέθηκαν να κορυφώνονται την 8η ημέρα, μετά την οποία μειώθηκαν.
Μια δημοσκόπηση του αμερικανικού portal Insider κατέληξε ότι η βέλτιστη διάρκεια των διακοπών είναι οι 13 ημέρες, αλλά οι πιο… ριζοσπαστικοί ψυχολόγοι καταλήγουν στις 20 μέρες. «Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα, ένα διάλειμμα 3 εβδομάδων θα επέτρεπε σε όλους να αποσυνδεθούν από την εργασιακή κατάσταση», αναφέρει στο γαλλικό δίκτυο BFM ένας από αυτούς, ο Σεμπαστιάν Οφ, ψυχολόγος με ειδίκευση στην εργασιακή ψυχολογία.
«Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, η δουλειά είναι ακόμη στη σκέψη των περισσότερων. Η αποστασιοποίηση αρχίζει στη δεύτερη εβδομάδα και η απελευθέρωση έρχεται στην τρίτη. Η προσγείωση ωστόσο στη σκληρή καθημερινότητα μπορεί να είναι πιο ανώμαλη, σε αυτές τις περιπτώσεις. Ειδικά εάν κατά τη μακρά απουσία έχουν συσσωρευτεί πολλές υποχρεώσεις», εξηγεί.
Αρκεί ένα 10ημερο διακοπών;
Καταλαβαίνει κανείς ότι δεν υπάρχει ιδανική διάρκεια διακοπών, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα όλων των ανθρώπων. Ένα 10ημερο όμως φαίνεται να έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα για τους περισσότερους.
Υπολογίστε το: Χρειάζονται 2-3 ημέρες για να εξοικειωθείτε με ένα μέρος και να αποτινάξετε το άγχος. Επίσης, η πρώτη και η τελευταία ημέρα οποιουδήποτε ταξιδιού συνήθως περνά μέσα σε ένα αεροπλάνο, ένα πλοίο, ένα αυτοκίνητο ή ένα λεωφορείο. Έτσι, ένα ταξίδι 10 ημερών μεταφράζεται σε 8 ολόκληρες ημέρες στον προορισμό. Αρκετές για να εξερευνήσετε πλήρως την περιοχή και να νιώσετε ανανεωμένοι, χωρίς όμως να βαρεθείτε.
Εάν ταξιδεύετε σε μια πόλη, ένα ταξίδι 10 ημερών, σας επιτρέπει να δείτε τα αξιοθέατα, να δοκιμάσετε αρκετά εστιατόρια και να έχετε τουλάχιστον ένα Σαββατοκύριακο για νυχτερινή dolce vita. Έχετε επίσης αρκετό χρόνο για μια ημερήσια εκδρομή σε μια κοντινή τοποθεσία. Ή απλά για μια μέρα ξεκούρασης από τις περιηγήσεις. Εάν είστε σε διακοπές στη θάλασσα, αυτή η διάρκεια, σας επιτρέπει να χαλαρώσετε, αλλά και να δοκιμάσετε κάποιες διαφορετικές δραστηριότητες στην περιοχή.
Διαφορετικά βέβαια «μετράει» ο χρόνος αν κάνετε κάποιο υπερατλαντικό ταξίδι, οπότε θα πρέπει να υπολογίσετε τουλάχιστον 2-3 μέρες για την προσαρμογή από το jet lag. «Το πρωινό ξύπνημα, οι περίπατοι στο φως της ημέρας και η κατανάλωση τακτικών γευμάτων στην ίδια πάντα ώρα, θα επισπεύσει την προσαρμογή, καθώς ο εγκέφαλος θα πάρει το μήνυμα ότι αυτή είναι η νέα ώρα έναρξης της ημέρας», λέει ο W. Christopher Winter, MD, νευρολόγος και ειδικός ύπνου στο Charlottesville της Βιρτζίνια.
Η συχνότητα και το αληθινό νόημα των διακοπών
Ένα άλλο ερώτημα που μπορεί να προκύψει εδώ είναι το «καλύτερα πιο σύντομες αλλά πιο συχνές διακοπές ή ξεκούραση μεγαλύτερης διάρκειας»; Η αλήθεια είναι ότι μία και μόνο απάντηση δεν υπάρχει. Οι στόχοι και ο διαθέσιμος χρόνος διακοπών θα επηρεάσουν το πόσο συχνά μπορείτε και πρέπει να κάνετε διακοπές. Ωστόσο, οι περισσότερες μελέτες συμφωνούν ότι τουλάχιστον 2 φορές τον χρόνο διακοπές μπορούν να κάνουν θαύματα για την ψυχική και σωματική υγεία.
Τέλος, αξίζει πάντα να θυμάστε το νόημα των αληθινών διακοπών. Για να ξεκουραστούμε πραγματικά, οι διακοπές πρέπει να είναι ουσιαστικό διάλειμμα από την καθημερινότητα, οτιδήποτε κι αν περιλαμβάνει αυτή, μια αλλαγή παραστάσεων και μια ουσιαστική επαφή με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Οπότε μην διανοηθείτε να πάρετε μαζί σας δουλειά. Δουλειά και διακοπές δεν συνδυάζονται. «Το δουλεύω στις διακοπές είναι σχήμα οξύμωρο. Κι αυτό επειδή διακοπές σημαίνει διακόπτω», υπογραμμίζει η ψυχολόγος Χριστιάνα Γερμανού.
